Üniversitelerin açılmasına günler kala: Antalya’da küçük dairenin kirası bile 10 bin lira

ANTALYA – Eylül ayının sonunda Antalya’daki tüm üniversitelerde derslere başlayacak. Ancak şehirde büyüyen konut krizi nedeniyle farklı şehirlerden üniversite eğitimi için gelen birçok öğrenci için durum hala belirsizliğini koruyor.

Üniversitelerde yeni eğitim-öğretim yılı yaklaşırken Kredi ve Yurtlar Kurumu’na (KYK) bağlı devlet yurtları öğrenci kayıtlarını yaptırıyor. Geçen yıl depremzedeler için tahsis edilen yurtlar yeni dönem öncesinde yine öğrenciler için hazırlandı. Bölgedeki KYK yurtlarında öğrencilerden alınan aylık konaklama ücreti geçen yıl 450 lira iken bu yıl 570 liraya çıktı. Öğrencilerin yüksek kiralardan kurtulmak için yoğun başvuru yaptığı bu yurtlarda şu anda ciddi bir yoğunluk yaşanıyor. KYK yurt başvuruları onaylanan öğrenciler, devletin sağladığı bu imkandan yararlanarak yurtlardaki odalarına yerleşecek. Yurda gitmeyen öğrenciler okullar açılana kadar kendi başlarının çaresine bakmak zorunda kalacaklar. Özel yurtların aylık fiyatları konut kiralarıyla rekabet edebilir düzeydedir.

STÜDYO TİPİ DAİRELER BİLE PAHALI

Yurda yerleşemeyen ve yurt kiralama seçeneğine yönelen öğrenciler için koşullar her geçen gün daha da zorlaşıyor. Kuzeyde yaşanan pandemi, ekonomik kriz ve savaşın yarattığı yoğun göç ortamında öğrencilerin kafalarını sokacak yer bulmaları neredeyse imkansız. Çünkü günlük kiralar arttıkça kiralık ev ilanları neredeyse yok denecek kadar azalmış ve nadir kiralık ev ilanlarında 1 oda 1 salon stüdyo tipi daireler için dahi öğrenci bütçelerini aşan kiralar istenmektedir. Kampüse yakın yerlerdeki yüksek kira fiyatlarına kira bedelinin iki katı depozito ve emlak komisyonu gibi masraflar da ekleniyor. Astronomik seviyelere tırmanan emlak piyasasında bütçesine uygun alternatif bulmak için aylardır konut peşinde koşan birçok öğrenci, eğitim-öğretim yılına sayılı günler kala çıkmazda.

BU MİNYATÜR DAİRENİN KİRASİ 10 BİN TL

Akdeniz Üniversitesi İletişim Fakültesi öğrencisi Eda Aslan’ın sınıf arkadaşıyla birlikte yaşadığı evin büyüklüğü sadece 35 metrekare. İki küçük oda, ancak bir kişinin sığabileceği bir banyo ve bir köşeye iliştirilmiş mutfak tezgahından oluşan bu minyatür evin kirası şu anda 10 bin lira. 2021’de 1800 lira, son eğitim öğretim yılında ise 4 bin lira ödedikleri ev kirasını 10 bin liraya çıkarmak isteyen ev sahibi iki öğrenci, uzun süre direnemedi. Eğitim döneminde yaşadıkları evi boşaltmalarını isteyen mülk sahibinin, yeni kiracıların yabancılar arasından seçileceğini söylemesi ve tahliye ısrarına tehditlerin de eklenmesi üzerine taşınmaya karar verdiler.

Eda Aslan

‘ORMAN YASALARI RESMİ OLARAK İŞLİYOR’

Ailelerinin eğitimleri için ayırdığı bütçeyi aşmasına rağmen daha ucuzunu bulamadıkları için bu evi kiralamak zorunda kaldıklarını anlatan Eda Aslan, üniversiteyle birlikte hayatına giren bu sorunu, varoluşun en zor yanı olarak tanımlıyor. Bir öğrenci: “Kiraladığımız ev oldukça küçüktü ama bütçemizi karşılayacak düzeyde bulduk. Kültür Mahallesi’nde bırakın ucuzunu, kiralık ev bile bulmak şu an için mümkün değil. Pandemi öncesinde okulun ilk yılında 4 kişi bir odada kaldığımız özel yurdun aylık fiyatı bile fahiş kiralarla yarışıyordu. Duyduğumuz her fiyatta şaşırdık. Devlet yurtlarında kalamayan öğrenciler için özel yurtlar artık uygun fiyatlı bir seçenek olmaktan çıkmıştır. Ancak dudak uçuklatan kiralara sahip hem rezidanslar hem de özel yurtlar şu anda alıcı buluyor. Çünkü bu bölgede resmi olarak orman kanunları geçerli. Yıllık kira artışının yüzde 25 civarında olması gerekirken ev sahipleri okulların açıldığı dönemde kiralarını yüzde 100’ün üzerinde artırıyor. Şu anda kiracı olan birçok arkadaşımız ev sahipleriyle sorun yaşıyor. “Başka alternatifi olmayan öğrenciler bu fiyatları kabul etmek zorunda kalıyor.”

Eda Aslan’ın sınıf arkadaşıyla birlikte yaşadığı 35 metrekarelik daire.

AYLIK GİDERLER CEPTE YAKIYOR

Öğrencilerin yaşadığı dairelerde elektrik ve su masrafları genel olarak 700 – 1500 lira arasındadır. Okullar açılıp eğitim başladığında aylık giderlerine yüksek maliyetli mutfak giderleri de eklenecek. Yeni oturmaya başladıkları eve gelen faturaları görünce bir sonraki ay karşılaşacakları masraflardan korktuklarını söyleyen irtibat öğrencisi Ceren Kaya, eğitime başlama hazırlıklarını şöyle anlattı: “Yapmadık” Henüz tam bir market alışverişi bile yapamadık ama masraflarımız şimdiden 5 bin lirayı buldu. Hala katlanacak çok şey var. Ancak tüm bu masrafları elimizdeki kısıtlı bütçeyle nasıl karşılayabileceğimizi bilmiyoruz. Oda arkadaşımla birlikte bu masrafları karşılayacak bir iş bulmayı düşünüyoruz. Şansımız yaver giderse okula devam edebileceğimiz bir iş bulabiliriz. “Aynı anda çalışıyoruz ve okuyoruz.”

‘Neredeyse ev bulamadık ve geri döndük’

Uzun uğraşlar sonucu kiralık ev bulmayı başaran Akdeniz Üniversitesi Edebiyat Fakültesi öğrencisi Habibe Macit, Antalya’yı sokak sokak dolaşıp 2+0 isimli küçük bir daire bulanlardan biri: “Okul çıkınca kuzenimle birlikte ev aramaya başladık. Karşılaştığımız fiyatlar karşısında şaşkına döndük. Öğrenciler ev ararken ailelerden çok daha yüksek rakamlarla karşılaşıyorlar. Antalya’ya erken gelmemize rağmen uzun süre uygun fiyatlı ev bulamadık, bu yüzden ‘sanırım geri döneceğiz’ dedik. Faiz ev fiyatlarını görünce İstanbul’a, o da Ankara’ya dönme planları yapmaya başladık. “Son dakikada makul durumda bir ev bulmayı başardık.”

Habibe Macit

YÜKSEK KİRA, DEPOZİTO VE KOMİSYON

Akdeniz Üniversitesi Turizm Fakültesi’nden Tuğçe Akyıldız durumu şöyle özetledi: “Manavgat’ta öğrencilere Emek İlçesi dışında konut verilmiyor. Bu mahallede bir öğrencinin bütçesine uygun konut bulması neredeyse imkansızdır. Ev sahipleri şehre gelen öğrencilerin fırsatlarından yararlanıyor, bizim vazgeçilmez olduğumuzu bildikleri için indirim yapmıyorlar. Diğer mahallelerde de uygun fiyatlı konutlar bulunabilir ancak öğrencilere konut da sağlanmamaktadır. Sınırlı alternatifler arasında, sahibinin sahip olduğu evler hızlı bir şekilde kiralanırken, emlakçıların satın aldığı konutlarda daha yüksek kira, depozito ve harçlar ödemek gerekiyor. Pek çok öğrencinin bu talepleri karşılaması mümkün değil.”

YÜZDE 100’Ü AŞAN ARTIŞLAR VAR, ÖĞRENCİLER NE YAPACAK?

Akdeniz Üniversitesi (AÜ) İletişim Fakültesi Öğretim Üyesi Suat Erdöl, üniversite öğrencilerinin bu belirsiz ekonomik ortamda bütçelerine göre kentte konut bulup yerleşmeye çalıştıklarını belirterek, yüksek kiralar nedeniyle yaşanan mağduriyetleri şöyle anlattı: “Kararın hemen ardından yüz yüze eğitim için bölgede kira fiyatları bir anda arttı. Özellikle üniversite çevresinde kiralık konut arayan öğrenciler çok yüksek rakamlarla karşılaşıyor. Hatta bazı ev sahipleri, evlerini yabancılara yüksek fiyatlara kiralamak ve yıllık toplu ödeme almak için öğrencileri evlerinden çıkarmaya çalışıyor. Bu konuda Antalya’da ciddi bir kaos yaşanıyor. “Görünen o ki öğrencilerin daha uygun koşullarda yaşaması imkansız hale geldi.”

YÜZ YÜZE KATILIM SON DÖNEM DÜŞÜK OLDU

Kentteki üniversitelerde hibrit eğitim sisteminin devreye girmesinden bu yana fakültelere yüz yüze tercihli katılım oldukça düşük oldu. Yüz yüze eğitime az sayıda kişi birden fazla sınıfta katılırken, birçok bölümde öğrenciler birden fazla derse uzaktan katıldı. Yüz yüze eğitime katılım çeşitli nedenlerden dolayı düşük kaldı. Uzaktan eğitime geçildiğinde kiralık evlerinden ayrılan ancak yüz yüze eğitime dönmek isteyince bu kez bütçelerine uygun uzun süreli konut bulamadılar. Yurtlarda kalan öğrenciler, depremzedelerin odalarına yerleştirilmesiyle kalmak yerine ailelerinin yanına gitti. Kentte kalan öğrenciler esnek çalışma imkanı sunan kafe ve benzeri işyerlerinde iş bulmaya başladı. Bu yıl eğitimin seyri öğrencilerin yüz yüze eğitime katılım oranına göre belirlenecek.